About Prashna Pradeshni Pele Par
દિનકર જોષીની નવલકથા “પ્રશ્નાપ્રદેશની પેલે પાર” બુદ્ધના જીવન અને દર્શનની ગહન શોધ રજૂ કરે છે. બુદ્ધને ઐતિહાસિક પુરુષ તરીકે ચિતરતી આ કૃતિ પૌરાણિક ચમત્કારોથી દૂર રહે છે. તે બુદ્ધના ગૃહત્યાગના સાચા કારણો અને મધ્યમ માર્ગની શોધને ઉજાગર કરે છે. વૈદિક પરંપરા સાથેના તેમના સંબંધોનું સંતુલિત વિશ્લેષણ આપે છે. બુદ્ધને હિંદુ-વિરોધી ગણવાની ભૂલને સુધારવાનો પ્રયાસ કરે છે. બૌદ્ધધર્મના પતન અને સામાજિક અન્યાયની વિડંબના પ્રકાશિત કરે છે. બુદ્ધની સંવેદનશીલતા અને માનવજાતના દુઃખ-નિવારણનો સંદેશ રજૂ કરે છે. જોષીની સરળ શૈલી બુદ્ધના દર્શનને સહજ બનાવે છે. નવલકથા બુદ્ધની જન્મભૂમિમાં થયેલા અન્યાયની ચર્ચા કરે છે. ‘લલિતવિસ્તર’ અને ‘બુદ્ધચરિત’ જેવા ગ્રંથોની પૌરાણિકતા સામે સત્યની શોધ દર્શાવે છે. આ કૃતિ બુદ્ધના ચાર આર્ય સત્યો અને પ્રતીત્યસમુત્પાદની વિભાવનાને ઉજાગર કરે છે. ગુજરાતી સાહિત્યમાં બુદ્ધના જીવન અંગેની આ અનોખી કૃતિ છે.